vrijdag, april 07, 2006

Opvoeding 4: wat moet er allemaal?

Kinderen willen van alles. En vaak: wat andere kinderen ook doen. Zo hebben wij het onderwerp 'de voetbal'. Nu heb ik een vreselijke hekel aan voetbal, dat wil zeggen, aan de sfeer er omheen. Ik vind het leuk om met z'n allen naar het Nederlands elftal te kijken; competitievoetbal interesseert me geen bal; maar aan de sfeer op voetbalvelden en aan 'voetbalvolk' heb ik ronduit een hekel.

Twee van onze jongens wilden graag op voetbal. Ik zag het al helemaal voor me: kunnen we eindelijk een beetje uitslapen in het weekend - na jaren van tropentijden - mag je op zaterdagmorgen vroeg op een voetbalveld gaan staan. Liefst in de regen. Brrrr. Ik moest er niet aan denken. En dan ook nog verplicht bardienst draaien enzo. Alleen al bij het idee voelde ik me doodongelukkig.

Dan heb je dus een dilemma: je kind wil iets graag wat jij ontzettend niet wilt.

Allerlei vragen had ik: In hoeverre sta ik 'in dienst' van mijn kinderen? Hoe zwaar weegt de druk van buitenaf? Want kinderen hebben tegenwoordig een drukke agenda: sport, muziek, toneel, dans, en graag ook nog iets creatiefs met je handen in een of ander atelier. En ouders worden een soort veredelde taxichauffeurs. Daar had ik dus helemaal geen zin in. Maar, mocht ik mijn weerzin zwaarder laten wegen dan de wens van mijn kind? En een andere vraag: in hoeverre wilden ze zelf? Of was het meer: de anderen doen het dus ik wil ook? En: wat kinderen willen is een ding, maar hoeveel van wat de kinderen doen, is eigenlijk wat de ouders willen? In mijn eigen 'opvoedingspakket' bijvoorbeeld was muziek een standaard onderdeel. Ik heb dat niet altijd als prettig ervaren. Bij mijn eigen kinderen heb ik dus de houding aangenomen: niks moet, als ze iets willen dan hoor ik het wel.

Daarmee kwam een opening in het dilemma: mijn kinderen moeten niks, maar waarom ga ik met mezelf niet net zo om als met mijn kinderen? Waarom moet ik zelf wel van alles? En wat gebeurt er als je dingen doet omdat ze moeten? Dan wil je er iets voor terug, om de boel weer in balans te krijgen. Dan krijg je een raar soort 'voor wat hoort wat' relatie met je kind. Ga je ongemerkt een boekhouding bijhouden. Als je iets doet wat je wilt dan hoeft dat niet, want dan 'kost' het je niet.

Dus ik heb ze verteld hoe erg ik het zou vinden om daar op zaterdagmorgen te moeten staan. Dat ik graag dingen voor ze wil doen, maar geen dingen die ik zelf heel verschrikkelijk vind. Dat begrepen ze, maar ze vonden het natuurlijk niet leuk. En dat heb ik nog vaak gevoeld - schuldgevoel! - en dat heb je dan te verdragen, want het is de consequentie van je keuze. Maar steeds wist ik ook: als ik meer geef dan ik kan, dus zonder er iets voor terug te hoeven, ga ik er zelf aan onderdoor en heeft niemand meer iets aan me.

Toch ontlastte het me wel toen de jongste zei: 'Goh mam, eigenlijk ben ik helemaal geen voetballer. Ik wilde het alleen maar omdat alle jongens in mijn klas erop zitten.' Misschien had ik anders besloten als ik het gevoel had gehad dat hij wel een echte voetballer was?

5 opmerkingen:

Anoniem zei

Hoi Leonne,
wat een heerlijk stukje weer. En het sluit helemaal aan op het thema dat mij de laatste jaren (eigenlijk sinds onze dochter Luca geboren is dus alweer bijna 4 jaar geleden) bezighoudt. Namelijk: voor jezelf kiezen: egoistisch of het goede voorbeeld?
Ik vind het belangrijk om dingen voor mijzelf te doen en waar ik achter sta. Soms ten koste van man en/of kinderen. En tja dan kruipt schuldgevoel weleens om de hoek (meer dan eens....). Twijfel "rears its ugly head" en wat dan te doen; doorgaan of stoppen. Doen of toch maar niet doen. Je kunt vast nog wel wat verzinnen.
Ik ben tot de conclusie dat ik die tijd voor mijzelf nodig heb en graag wil. Ik word daar beter van en dat maakt dat ik mij beter voel en dat maakt dat ik veel leuker voor man en kinderen ben. Dus eh... egoistisch? Misschien in eerste niet verder kijkende beginne, maar op langere duur werpt het absoluut zijn vruchten af is mijn ervaring. Daarbij laat ik mijn kinderen ook graag zien dat "je opofferen voor anderen" niet veel anders oplevert dan leeggezogen worden en opgebrand raken. Je kunt pas voor een ander zorgen als je voor jezelf kunt zorgen.
Lieve groet,
Eveline

Anoniem zei

Hoi Leonne,

Wat genoot ik weer van je stukje!
Jij durft het ook hardop te zeggen gewoon een hekel te hebben aan alles wat met voetbal te maken heeft. Ik voel me hierin gesterkt want ik heb dit ook. Mijn oudste voetbalt tamelijk hoog en niet onverdienstelijk maar ik langs de lijn? Nee dus! En na jaren van toch-best-wel-schuldgevoel hierover heb ik dit losgelaten.
Als het je wereld niet is moet je er niet koste-wat kost naartoe moeten want het maakt je doodongelukkig. Jouw kinderen leren zo ook eigen keuzes te maken, toch?

leonne zei

Ja, en vooral: dat dat MAG. Daarbij blijft het altijd belangrijk rekening te houden met anderen. Dus aan de ene kant: je hoeft geen dingen te doen die je echt niet wilt. Aan de andere kant: houd daarbij altijd rekening met een ander. Dus noch ten koste van jezelf, noch ten koste van een ander. Soms gaat het niet samen, dan moet je wegen. Maar goed, het is duidelijk dat standaardformules steeds minder werken, het vraagt dus vooral continu bewustzijn, elke keer (keuze) opnieuw.

Anoniem zei

Hallo Leone,

ik ben nu rustig door al je stukjes heen aan het gaan. Goed om te lezen. Het lijkt soms best veel op de management-boeken die ik tijdens cursussen kreeg.

Dat ik op dit stuk reageer, is omdat dit het eerste is waarbij ik grote vragen heb. Dat is opvallend omdat ik vooralsnog veel van je heb geleerd.

Wat nu als de kideren hadden gezegd dat zij wel naar voetbal zouden willen. Laten we wel wezen, op zich is een kind dat ik groepsverband wil sporten positief. Voetbal is een betrekkelijk normale sport, niet de meest dure sport, het is niet de meest aggressieve sport, het is niet al te gevaarlijk. Behalve dat je het als ouder geen leuk idee lijkt is het eigenlijk aleen positief als je kind met zo'n vraag komt. Zeker als het kind aangeeft het echt zelf te willen.
wat zou je dan doen?

Misschien mijn vraag meer algemeen trekken. Wat doe als er een redelijk verzoek door de kinderen zelfstandig naar voren wordt gebracht, dat op zich goed / gezond / leerzaam is maar waar je als vader of moeder niet aan moet denken.

Gelukkig ben ik nog niet in deze fase. Maar ik ben wel benieuwd naar je antwoord. (Met name omdat ik in mijn werk wel eens tegen een van de medewerkers aanloop met een goed idee waar ik net even geen zin in heb.)

groeten uit China,

Rutger

leonne zei

Ha Rutger,

de situatie die je beschrijft in je vraag, is precies de situatie die zich heeft voorgedaan en die ik in het stukje beschrijf: twee van mijn kinderen hébben gezegd dat ze op voetbal wilden (en niet 1 keer!).

Het gaat hier dan ook niet om de vraag of dat wat je kinderen willen wel of niet 'positief' is of goed voor ze is. Ook is voetbal niet het onderwerp van het stukje. Waar het om gaat is de vraag: moet je als ouder per definitie gehoor geven aan wat je kinderen willen? En mijn antwoord daarop is: nee, niet per definitie, want niet alleen wat je kind wil telt mee, je telt zelf ook mee.

Mijn ervaring is dat ouders die vinden dat ze dat wel moeten, en die daarbij niet stilstaan bij hun eigen wensen en behoeften (die zichzelf dus 'vergeten'), uitgeput raken.

Waar ik voor pleit is niet 'de goede keuzes maken' maar 'bewuste' keuzes maken. Uit jouw vraagstelling bijvoorbeeld blijkt dat jij bewegen in groepsverband belangrijk vindt. Dan heeft dat een bepaald gewicht in je beslissingsproces en daar wil je misschien offers voor brengen. Als jij tot de conclusie komt dat jij het sporten van je kinderen zwaarder vind wegen dan het feit dat jij daarvoor iets moet doen wat je niet leuk vindt, dan is de keus duidelijk. Als je er maar bewust bij stilstaat en je niet laat leiden door wat 'hoort' of van buitenaf algemeen gezien wordt als 'goed'.